Laik sözcüğü, Fransızcadan dilimize geçmiştir. Laik kelimesi aynı zamanda Yunancada kullanılan Laikos’tan gelmektedir. Laos adılından gelen ve halk anlamını taşıyan bu kelime, din adamı olmayan kişiler için kullanılmıştır. Bu kelimenin Latincesi laicus’tur. Latincede laicus, ruhani şeylerden uzak, fikir, kuram, dini olmayan herhangi bir şey anlamlarına gelmektedir. Laiklik ilkesinin önemi nedir? sorusunu yanıtlamadan önce Türkiye’nin eski yönetim sistemi ve laik yönetime geçiş sürecini açıklayalım.
Türkiye, eskiden teokratik bir yönetim şekliyle yönetiliyordu. Teokratik yönetim şekli aslında oligarşi ve monarşi yönetim şekillerine benzetilse de, din kurallarının yürütüldüğü yönetim biçimidir. Türkiye cumhuriyeti, teokratik yönetimden bağımsız bir şekilde yönetim biçimini değiştirmiştir.
Kurtuluş savaşında din, vatandan önce gelmekteydi. Yani 1. Sırada din yer alırken, 2. Sırada vatan birliği, milletin bağımsızlığı yer almaktaydı. Ziya Gökalp, laiklik kelimesi için “la dini” terimini kullanmıştır. La dini terimi, din dışı anlamına gelmektedir. Laiklik sistemi uygulanan ülkelerde dini ve siyasi şartlar bu sistemin uygulanmasını büyük ölçüde etkilemektedir. Laiklik kavramı, toplum kuralları ve toplumun tarihini, sosyal hayatını, siyasi yaklaşımını vb. şekillerde etkilemektedir.
Yazıda Neler Var?
Laiklik Kavramı
Laiklik hukuki bir kavramdır. Din adamlarının bakış açısına göre laiklik sistemi, dine olan düşmanlık, din aleyhinde davranmak olarak anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra modern ülkeler için de laiklik dinin yerini alan ya da insanlar için zorunlu olarak kabul edilmesi gereken bir iman sistemi de değildir. Laik düşünce sisteminde, laik sistemde yönetilen devletlerin resmi dini yoktur. Dolayısıyla felsefi bir akımı da yoktur. Laiklik ilkesinin önemi nedir? Laiklik hukuk sisteminde nasıl değerlendirilir? sorularını tek tek cevaplayacağız. Laiklik sisteminin hukuk dalında incelenmesi, hukukun yaptırım gücünün olması sebebiyle tesirli bir alan olmasından kaynaklanmaktadır.
- İlginizi Çekebilir: Tımar Sistemi Nedir?
Laikliğin temel özellikleri nelerdir?
Laikliğin özellikleri
Laiklik, kapsadığı ve kapsadığı birçok unsurun yanı sıra kendine özgü özelliklere de sahiptir. Atatürk’ün bu konuda ortaya koyduğu özgürlük ve vicdan açısından laiklik ilkesini tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bilmesinin çok önemli olduğu anlatılmaktadır.
- Din ve mezhep ayrımı gözetmeksizin herkes kanun önünde eşittir.
- Yönetim, hukuk ve eğitim alanlarında akıl ve bilim esas alınır.
- Toplumun ihtiyaçlarını dikkate alan devlet yönetimi; Akla, bilime ve gerçeklere dayalı olarak yönetilecektir.
- Devlet, din ve mezhep farkı olanlara veya hiç inanmayanlara karşı hep aynı mesafeyi koymuştur.
- Laiklik, toplumun dini taleplerini sosyal bir ihtiyaç olarak görür.
- Din ve mezhep kaynaklı sınıf farklılıkları laiklik ile ortadan kaldırılır.
Laiklik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar
Laiklik Neden Din ile Karıştırılmamalıdır?
Laiklik ilkesi birçok devlet tarafından uygulanan bir sistemdir. Laiklik ilkesinin önemi nedir? Konu başlıklarından biri de laikliğin neden din ile karıştırılmadığıdır. Öncelikle Laiklik kelimesinin lügat anlamına bakalım. Laiklik kelimesi Lügat anlamı:
“Din ve dünya işlerinin birbirinden ayrılması, din işlerinin kişinin vicdanına bırakılması, şahsi yaşaması ve devletin de tüm dinler karşısında tarafsız davranarak dini hürriyetin sağlanması” olarak tanımlanır. Laik sistemle yönetilen bir devlet, akıl ve mantık çerçevesinde tarafsız davranarak, hayatın gerçeklerini tespit eder.
Diğer yönden her kişinin dini inancı farklı olduğu için, adaleti sağlayacak olan hâkimin dinini nefsi doğrultusunda öne çıkarmaması, din işlerinin tamamen kişinin vicdanında yaşaması ve bunu hukuka yansıtmamasıdır. Ayrıca laik sistemde yönetilen bir devletin eğitim kurumu da dini baskı altında değil, tamamen bilimsel eğitim şeklini benimsemesi gerekir. Hiç kimse, isteği dışında devletin resmi dininin kendisine dayatılmasına ve o konuda eğitilmeye zorlanamaz.
Twitter Adresimiz: https://twitter.com/egiticegitimi
